Hepimiz o hissi biliriz: Yapılması gereken önemli bir iş var, belki bir proje teslim tarihi yaklaşıyor, belki de sadece evdeki ufak tefek işler birikiyor. Ama bir türlü o işe başlayamıyoruz. Sanki görünmez bir güç bizi alıkoyuyor, dikkatimizi dağıtıyor, bizi daha eğlenceli (ama daha az önemli) şeylere yönlendiriyor. İşte bu, erteleme alışkanlığının ta kendisi! Ama merak etmeyin, bu alışkanlıktan kurtulmak mümkün.
Neden Sürekli Erteliyoruz? Derinlere İnmenin Zamanı!
Ertelemenin sadece tembellikten kaynaklandığını düşünüyorsanız, yanılıyorsunuz. Arkasında çok daha karmaşık psikolojik nedenler yatıyor olabilir. Mükemmeliyetçilik, başarısızlık korkusu, belirsizlikle başa çıkamama, motivasyon eksikliği… Bunların hepsi erteleme alışkanlığımızı tetikleyebilir.
Mükemmeliyetçilik: Her şeyin mükemmel olmasını beklediğimiz için, işe başlamak bile zor gelebilir. "Ya istediğim gibi olmazsa?" düşüncesi bizi felç edebilir.
Başarısızlık Korkusu: Bazen de başarısız olmaktan öylesine korkarız ki, işe hiç başlamamak daha cazip gelir. "En azından denemezsem başarısız olmam" mantığıyla hareket ederiz.
Belirsizlikle Başa Çıkamama: İşin nasıl yapılacağına dair net bir fikrimiz yoksa, nereden başlayacağımızı bilemeyebiliriz. Bu da bizi ertelemeye iter.
Motivasyon Eksikliği: İşin bize keyif vermemesi, motivasyonumuzu düşürebilir. Bu durumda, işe başlamak yerine daha eğlenceli şeylerle uğraşmak isteriz.
Erteleme Tuzağından Kurtulmanın 5 Altın Kuralı
Peki, bu karmaşık nedenlerle başa çıkıp, erteleme alışkanlığından nasıl kurtulabiliriz? İşte size 5 altın kural:
-
Büyük Hedefleri Küçük Parçalara Ayır: Dağınık bir odayı temizlemek gibi büyük bir görev gözünüzde büyüyorsa, nereden başlayacağınızı bilemeyebilirsiniz. Ancak, "önce yatağı topla", "sonra kıyafetleri dolaba yerleştir", "daha sonra masayı temizle" gibi küçük adımlara böldüğünüzde, iş daha yönetilebilir hale gelir. Aynı prensibi projelerinize, ödevlerinize ve diğer önemli işlerinize de uygulayabilirsiniz. Unutmayın, küçük adımlar büyük sonuçlar doğurur!
-
Pomodoro Tekniği ile Zamanı Yönetin: Bu teknik, 25 dakikalık çalışma sürelerini 5 dakikalık molalarla birleştirerek odaklanmayı artırmayı hedefler. 25 dakika boyunca sadece işinize odaklanın ve dikkatinizi dağıtacak her şeyden uzak durun. 25 dakika dolduğunda 5 dakika mola verin. Bu molada kalkıp dolaşabilir, bir şeyler içebilir veya kısa bir süre sosyal medyada gezinebilirsiniz. Her dört "pomodoro"dan sonra daha uzun bir mola (20-30 dakika) verin. Bu teknik, dikkatinizi toplamanıza ve erteleme dürtüsüne karşı koymanıza yardımcı olacaktır. Pomodoro tekniğini deneyerek, zamanın sizin için çalıştığını göreceksiniz!
-
"5 Saniye Kuralı" ile Harekete Geçin: Mel Robbins tarafından geliştirilen bu kural, erteleme dürtüsünü yenmek için harika bir yöntemdir. Aklınıza bir iş geldiğinde (örneğin, spor yapmak, bir projeye başlamak), 5’ten geriye sayın (5, 4, 3, 2, 1) ve ardından hemen harekete geçin. Bu geriye sayım, beyninizi harekete geçmeye hazırlar ve erteleme dürtüsünün devreye girmesini engeller. 5 saniye kuralıyla, erteleme düşüncesine fırsat vermeden harekete geçin!
-
Kendinizi Ödüllendirin: Bir işi tamamladığınızda kendinizi ödüllendirmek, motivasyonunuzu artırmanın harika bir yoludur. Ödül, küçük bir şey olabilir (örneğin, en sevdiğiniz kahveyi içmek, kısa bir video izlemek) veya daha büyük bir şey (örneğin, bir hafta sonu kaçamağı). Önemli olan, ödülün sizi mutlu etmesi ve bir sonraki işi tamamlamak için sizi motive etmesidir. Ödüllendirme sistemiyle, işleri tamamlamayı daha keyifli hale getirin!
-
Çevrenizi Düzenleyin ve Dikkat Dağıtıcı Unsurları Ortadan Kaldırın: Çalışma ortamınızın düzenli ve dikkat dağıtıcı unsurlardan arınmış olması, odaklanmanızı kolaylaştırır. Telefonunuzu sessize alın, sosyal medya bildirimlerini kapatın, gürültülü ortamlardan uzak durun. Kendinize özel bir çalışma alanı yaratın ve bu alanı sadece işlerinizi yapmak için kullanın. Dikkat dağıtıcı unsurları ortadan kaldırarak, odaklanma gücünüzü artırın!
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
-
Erteleme alışkanlığı nasıl başlar?
Erteleme alışkanlığı genellikle stres, kaygı veya görevden kaçınma isteği gibi psikolojik faktörlerden kaynaklanır. Bu durum zamanla pekişerek bir alışkanlık haline gelebilir. -
Erteleme alışkanlığıyla başa çıkmak için profesyonel yardım almalı mıyım?
Eğer erteleme alışkanlığınız günlük yaşamınızı olumsuz etkiliyorsa ve kendi başınıza başa çıkmakta zorlanıyorsanız, bir terapist veya psikologdan yardım almanız faydalı olabilir. -
Erteleme alışkanlığından tamamen kurtulmak mümkün mü?
Erteleme alışkanlığından tamamen kurtulmak zaman ve çaba gerektiren bir süreçtir. Ancak, doğru stratejilerle ve sabırla bu alışkanlığı önemli ölçüde azaltmak ve kontrol altına almak mümkündür. -
Erteleme alışkanlığıyla mücadele ederken pes etmemek için ne yapmalıyım?
Kendinize karşı nazik olun, küçük adımlarla ilerleyin ve başarılarınızı kutlayın. Unutmayın, herkes zaman zaman erteleyebilir. Önemli olan, bu durumun sizi kontrol etmesine izin vermemektir. -
Erteleme alışkanlığının fiziksel sağlığıma bir etkisi olabilir mi?
Evet, kronik erteleme alışkanlığı stres seviyesini artırabilir, uyku düzenini bozabilir ve bağışıklık sistemini zayıflatabilir. Bu nedenle, erteleme alışkanlığıyla mücadele etmek sadece zihinsel değil, fiziksel sağlığınız için de önemlidir.
Sonuç
Erteleme alışkanlığı, birçok kişinin hayatını olumsuz etkileyen yaygın bir sorundur. Ancak, yukarıdaki yöntemleri uygulayarak bu alışkanlığı yenebilir ve daha üretken, daha mutlu bir yaşam sürebilirsiniz. Unutmayın, değişim zaman alır, sabırlı olun ve kendinize inanın!
